W listopadzie 1918 roku po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość. Stało się to dzięki wytrwałości i ofiarności wielu patriotycznych grup polskiego społeczeństwa, które pod jarzmem zaborców ocaliło tożsamość narodową.

Adam Mickiewicz w swojej działalności publicznej i publicystycznej (wydawany w Paryżu w 1849 r. dziennik „Trybuna Ludów”) postawił na rewolucję. Nie dlatego, że była lewicowa, ale dlatego, że poszukiwał jakiejś ogromnej siły, która mogłaby zmieść Święte Przymierze i jego bezprawie wobec Polski. Rewolucja lat 1848–1849 okazała się za słaba. Kolejną możliwością był pogrom trzech zaborczych mocarstw w I wojnie światowej. Polacy dobrze ją wykorzystali.

Po trzech rozbiorach i bezprawnej likwidacji państwa polskiego na kongresie wiedeńskim naród polski przeżył kolejne serie krwawych walk i powstań przeciwko trzem zaborczym mocarstwom. Wszystkie kończyły się tragiczną klęską. Pamięć o wolnej Rzeczpospolitej jednak nie wygasła, Polacy nie zrezygnowali ze starań o odzyskanie niepodległości. Ten cel miały w swych programach niemal wszystkie liczące się środowiska, ugrupowania i powstające nowoczesne partie polityczne.